تغییرات آب و هوا موجب ایجاد رویدادهای اقلیمی می‌شود به طوری که به طور مستقیم و یا غیرمستقیم زندگی انسان را تحت تاثیر قرار می دهد؛ این رویدادها در کنار آماده نبودن بشر برای مقابله با آن و یافتن راهکار مناسب برای زیستن در شرایط بحران سبب می شود تا از منظر روانی نیز انسان با استرس ها و مشکلات ذهنی رویارویی با تغییرات اقلیمی قرار گیرد.

در این رابطه سازمان جهانی بهداشت هشدار داده است همانطور که تغییرات آب و هوا به طور مستقیم به شرایط اضطراری ناشی از گرمای شدید، آتش سوزی‌های جنگلی، سیل، طوفان های استوایی و طوفان‌ها اضافه می‌کند، ته تنها سلامت جسمی بلکه سلامت روانی انسان ها نیز به مخاطره می افتد.

برخی آمارها و تحقیقات صورت گرفته در این زمینه نیز این حقیقت غم انگیز را تایید می کند؛ بر اساس گزارشی که وبگاه «وب‌مد» منتشر کرده، طبق گزارش مرکز ملی اطلاعات محیطی، ۱۹ رویداد آب و هوایی یا فاجعه آب و هوایی تایید شده در ایالات متحده با زیان بیش از یک میلیاد دلار در سال جاری میلادی فقط در آمریکا به ثبت رسیده است.

اگرچه محققان می گویند دامنه واکنش‌های سلامت روان در طول و بعد از یک رویداد آب و هوایی متفاوت است اما به طور کلی، افراد ممکن است پریشانی، اضطراب، افسردگی، خلق و خوی ضعیف و احساس بیش‌آگاه بودن از تهدیدهای واقعی یا درک شده را تجربه کنند.

محققان دریافته‌اند که زنان و افراد مسن‌تر حداقل پس از برخی رویدادهای اقلیمی در برابر مشکلات سلامت روان آسیب‌پذیرتر هستند و کسانی که اکنون با مشکلات سلامت روانی دست و پنجه نرم می کنند نیز ممکن است گروه آسیب پذیر دیگری باشند.

نکته قابل تامل این است که در برابر آسیب های روانی ناشی از سوانح طبیعی هیچ کس مصون نیست؛ بر اساس تحقیقی که درباره آثار رویدادهای آب و هوایی بر سلامت روان صورت گرفته است، نشان می دهد این آثار گسترده است.

یک نظرسنجی از گروهی از افراد متاثر از رویدادهای شدید آب و هوایی در کالیفرنیا در سال ۲۰۲۱ میلادی نشان داد که بیش از نیمی از افراد تایید کردند که سلامت روان آن ها تحت تأثیر رویدادهای آب و هوایی قرار گرفته است. افراد مبتلا به احتمال زیاد جوان‌تر، سفیدپوست، زن، تحصیل‌کرده دانشگاهی یا زندگی در یک منطقه روستایی بودند.

به همین دلیل است که در زمان بروز بحران های اقلیمی، تیم های امدادی مباحث مربوط به روانشناسی و کمک های مشاوره به بازماندگان حوادث را در دستور کار قرار داده اند.

به گفته یانگ لیو، رئیس و استاد بهداشت محیط در دانشکده بهداشت عمومی دانشگاه اموری رولینز در آتلانتای آمریکا، قرار گرفتن در معرض آتش‌سوزی‌ها ، منجر به افزایش مراجعه به اورژانس مرتبط با اضطراب می‌شود.

تیم او داده‌های نزدیک به ۱.۹ میلیون بازدید از اورژانس در پنج ایالت آمریکا شامل کالیفرنیا، آریزونا، نوادا، اورگان و یوتا را از سال ۲۰۰۷ تا ۲۰۱۸ میلادی مورد تجزیه و تحلیل قرار داد و دریافت که آتش‌سوزی جنگلی بویژه زمانی که آتش‌سوزی‌ها منجر به آلودگی می‌شوند، سبب افزایش ۶.۳ درصدی مراجعه به اورژانس‌های مرتبط با اضطراب شده است به طوری که حتی اضطراب ناشی از دیدن دود بیشتر از دیدن آتش بوده است.

نکته دیگر اینکه محققان دریافته اند امواج گرمای شدید نیز بر سلامت روان تاثیر می گذارد. این موضوع نتیجه تحقیقات دیگری است که تیم لیو انجام داده و دریافته است که تعداد شب‌های گرم در چند سال گذشته از تعداد روزهای گرم بیشتر شده است و شاید بر کیفیت خواب تأثیر بگذارد که عامل مهمی در سلامت روان است.

قرار گرفتن در معرض رویدادهایی مانند طوفان‌ها، حتی در بین افرادی که قبلاً از نظر روانی سالم بودند، نیز می‌تواند منجر به مشکلات سلامت روان شود؛ دو مطالعه دیگر نشان داده‌ است که این می‌تواند سلامت روانی افراد مبتلا به بیماری روانی قبلی را بدتر کند. محققان دریافتند تجربه یک طوفان می تواند باعث افسردگی شدید، اختلال اضطرابی و اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) شود.

این فقط یک رویداد آب و هوایی نیست که می تواند بر سلامت روان ما تاثیر بگذارد. نیک اوبرادوویچ پزشک و افسر ارشد علمی در موسسه برنده تحقیقات مغز در تولسا در این باره می گوید: وقتی صحبت از تاثیر گرما بر مسائل سلامت روان می شود، این فقط یک موضوع افراطی نیست و باید نگران آن باشیم.

وی در تحقیقات خود به در بازه زمانی سال های ۲۰۰۲ تا ۲۰۱۲ میلادی انجام شد، به این نتیجه رسید که داده های آب و هوایی با مشکلات سلامت روان در ارتباط مستقیم است.

بر اساس این تحقیق، با افزایش دمای ماهانه در طول زمان، احتمال مشکلات سلامت روان نیز افزایش می‌یابد.

یک مطالعه در دانشگاه استنفورد نیز نشان داد کهافزایش میانگین دمای ماهانه با افزایش نرخ خودکشی مرتبط است و پیش بینی کرد که ادامه تغییرات آب و هوایی می‌تواند منجر به افزایش ۱.۴ درصدی خودکشی در ایالات متحده و افزایش ۲.۳ درصدی آن در مکزیک تا سال ۲۰۵۰ میلادی شود.